Սուրբ հարության պատմությունը: Հիսուս Քրիստոսի խաչելությունից հետո՝
երեկոյան, բարեպաշտ մարդիկ նրա մարմինն իջեցրին խաչից և դրեցին վիմափոր գերեզմանի
մեջ, որի մուտքը փակեցին մի մեծ քարով:
Երեք օր հետո՝ կիրակի առավոտյան, յուղաբեր կանայք՝ Մարիամ Մագդաղենացին, Հակոբի
մայր Մարիամը և Սողոմեն, գնացին գերեզմանը խնկարկելու, բայց զարմանքով տեսան, որ
քարայրի մուտքից քարը հեռացված է, իսկ գերեզմանը՝ թափուր: Մինչ նրանք
տարակուսանքով ու զարմանքով այս ու այն կողմ էին նայում, երևում են երկու
հրեշտակներ՝ լուսավոր զգեստներով, և ասում.
-Ինչո՞ւ եք ողջին մեռելների մեջ փնտրում: Այստեղ չէ, այլ հարություն
առավ:
Հարության լուրը կանայք ավետում են առաքյալներին, որից
հետո Հիսուսը երևում է նրանց:
Հիսուս Քրիստոսի հարության ավետիսը նույն հուսադրիչ և
կենսատու լուրն է, որ տարածվում է մինչև այսօր աշխարհի չորս կողմերում:
Տոնը հայության շրջանում:Հիսուս Քրիստոսի հրաշափառ հարությունը Հայ առաքելական եկեղեցու
մեծագույն տոներից է և արտահայտումն է Աստվածորդու տնօրինական առաքելության և
մարդու փրկագործության նախախնամ խորհրդի:
Սուրբ հարության տոնը հայերիս մեջ կոչվում է նաև Զատիկ,որը նշանակում է զատում, բաժանում, հեռացում մեղքերից և
իր վերջնական իմաստով՝ վերադարձ առ Աստված: Զատիկը թե՛ Հին և թե՛ Նոր
Կտակարաններում համարվում է մեծագույն տոներից մեկը: Այն կապված է ազատագրության և
փրկագործության պատմական զույգ իրողությունների հետ: Առաջինը` Հին Կտակարանի այն դրվագն է, երբ հրեաները,
Աստծու խնամածությամբ և Մովսեսի առաջնորդությամբ անցնելով Կարմիր ծովը,փրկվեցին
եգիպտական գերությունից: Եգիպտական գերությունից ձերբազատվելը խորհրդանշում էր
մեղքի և մահվան երկրից դուրս գալը, զատվելը և դեպի Ավետյաց երկիր ճանապարհվելը:
Հին Ուխտի Զատիկը նախատիպն ու նախօրինակն էր Հիսուս Քրիստոսի ինքնակամ
զոհաբերության: Երկրորդը` Քրիստոսի հարությունն է: Աստծու Որդին՝ իբրև
Գառն Աստծու, իր արյունը թափեց մեղավոր մարդկության համար, խաչվեց և երրորդ օրը
հարություն առավ մեռելներից, որպեսզի բոլոր իրեն հավատացողներին սրբելով մեղքերից՝արժանի դարձնի հավիտենական կյանքին: «Ահա գառն Աստծու, որ վերցնում է աշխարհի մեղքը»: Հովհաննես Մկրտչի
այս մարգարեությունը, թե Հիսուսը պիտի քանդեր մեղքի կապանքները, կանխատեսումն էր
դժոխքի ու մահվան պարտության «Ո՞ւր
է, մա՛հ, քո հաղթությունը, ո՞ւր է, դժո՛խք, քո խայթոցը»:
Կարմիր ձուն`Սուրբ հարության խորհրդանիշ: Զատկի տոնին հավատացյալները խոտ են աճեցնում,ձու են ներկում,իսկ երեխաները խաղում են դրանցով`հարվածելով միմյանց
Ավանդության համաձայն՝ Մարիամ Մագդաղենացին մեկնում է
Հռոմ՝ Ավետարանը քարոզելու: Նա ներկայանում է Տիբերիոս կայսրին, վկայում իր
քրիստոնեական հավատը և կայսրին է նվիրում կարմիր ներկած մի ձու՝ ողջունելով.
«Քրիստոս հարություն առավ մեռելներից»:
Ձուն
համարվում է հարության և նոր կյանքի սկզբնավորման խորհրդանիշ: Իսկ կարմիր գույնը
խորհրդանշում է խաչյալ Հիսուսի կենդանարար արյունը, որ թափվեց մեր փրկության
համար:
Սուրբ Գրիգոր Տաթևացին ձուն կարմիր ներկելու մասին ասում
է. «Միայն Զատկին ենք ձու ներկում, որովհետև ձուն օրինակն է աշխարհի, և ինչպես
իմաստուններն են ասում, «դրսի կեղևը նման է երկնքին, թաղանթը՝ օդին, և սպիտակուցը՝
ջրին, դեղինն էլ երկիրն է»: Իսկ կարմիր գույնը խորհրդանշում է, թե աշխարհը գնվեց
Քրիստոսի արյամբ: Եվ մենք, կարմիր ձուն մեր ձեռքերի մեջ առնելով, հռչակում ենք մեր
փրկությունը»:
|
